SPOREN VAN DRUGS IN WATER EN LUCHT: EEN GEVAAR VOOR DE GEZONDHEID?

Italië is een mooi vakantieland met prachtige steden waar je uren kunt rondzwerven. De mensen zijn er aardig en open en je kunt overal genieten van kunst, cultuur net als lekker eten. Maar het lijkt erop dat in enkele grote Italiaanse steden er meer is dan cultuur en geschiedenis dat het leven daar zo relaxt en aantrekkelijk maakt. Misschien is er drugs in het spel! Dat lijkt in ieder geval naar voren te komen uit onderzoek naar sporen van drugs, zoals cannabis en nicotine, in water en de lucht in Italiaanse steden.

Een verrassend onderzoek naar drugs in Italië

In 2012 werd er een verrassend onderzoek gepubliceerd in de Journal Environmental Pollution. Wetenschappers aan het Italiaanse Institute of Atmospheric Pollution Research deden gedurende een jaar onderzoek naar sporen van psychoactieve stoffen in de lucht in acht Italiaanse steden. Het ging om Bologna, Florence, Milaan, Napels, Palermo, Rome, Turijn en Verona.

Angelo Cecinato, auteur van de paper, deed al eerder onderzoek naar dergelijke sporen van drugs in de steden Taranto en Rome. Deze chemicus kwam er toen achter dat er meer sporen te vinden waren dan verwacht. Toentertijd dacht hij dat dat toeval was of een zeldzaam voorval. Maar deze keer werden de atmosferische waarden gedurende een jaar gemeten in 8 grote steden.

Er werden verschillende stoffen gemeten, namelijk cannabinoïden, nicotine, cocaïne en cafeïne. Uit dit onderzoek blijkt dat het helemaal geen toeval was dat er sporen gevonden werden. De resultaten lijken er zelfs op te wijzen dat deze sporen van drugs een goede indicator zijn, van wat er in een stadscentrum allemaal speelt.

Wat zit er eigenlijk in de lucht?

Het bleek dat er in alle 8 de steden sporen te vinden waren van cannabis en cocaïne. De hoogste concentraties werden in Turijn gemeten en de laagste in Palermo. Ook cafeïne en nicotine bleken in alle steden te vinden te zijn. Opvallend was wel dat het gebruik van nicotine en cocaïne gedurende het hele jaar vrijwel gelijk bleef.

Dit was anders met cafeïne en cannabinoïden. Hier is een seizoensverandering zichtbaar. Bij deze substanties was een piek te zien in het gebruik in alle 8 de steden in de winter. En in het voorjaar en de zomer waren er vrijwel geen sporen van te vinden. Dit lijkt erop te wijzen dat mensen minder behoefte hebben aan de warmte van wiet of koffie in de zomer, maar wel in de winter.

De onderzoekers geven aan dat hun onderzoeksgegevens inzicht kunnen geven in trends in drugsgebruik. Zo blijkt dat Turijn de grootste handel in cocaïne heeft en dat in de studentensteden Florence en Bologna de meeste wietdeeltjes in de lucht hangen. Dit komt dan ook waarschijnlijk door het grote aandeel studenten dat er woont. In beide steden wonen zo’n 300.000 tot 400.000 studenten. De steden trekken ook altijd veel buitenlandse studenten aan. Mogelijk kan op basis van de onderzoeksgegevens het lokale beleid aangepast worden, zo denken de wetenschappers.

Misschien is het wel fijn om te weten dat de concentraties die gemeten worden, niet hoog genoeg zijn om de gemiddelde voorbijganger te beïnvloeden. In Turijn werd ongeveer 0,26 nanogram aan cocaïne per kubieke meter lucht gemeten. Dat is bij lange na niet genoeg om je geestelijke vermogens aan te tasten. Vergelijk het met een zoutkorrel, die weegt ongeveer 80.000 nanogram.

Vergelijkbaar onderzoek in Europa

Het onderzoek zoals dat in Italië werd gedaan, is niet in andere landen gedaan. Wel wordt er rioolwater geanalyseerd. In 2021 werd er in 75 steden in 25 Europese landen onderzoek gedaan naar sporen van verschillende drugs (cocaïne, cannabis, amfetamine, methamfetamine en MDMA). In bijna alle steden werden deze drugs gevonden in het rioolwater.

Het blijkt dat cocaïne het meest gebruikt wordt in Nederland, Spanje en België. De hoogste waardes werden gevonden in Amsterdam en Antwerpen. Dat cocaïne veel gebruikt wordt in Nederland komt ook naar voren in bevolkingsonderzoek. Nederland neemt de tweede plaats in qua percentage gebruikers onder jongvolwassenen. Ook cannabisgebruik is hier hoog. Amsterdam is natuurlijk de cannabishoofdstad. Niet alleen van Nederland, zo blijkt uit dit onderzoek, maar van heel Europa.

En ook MDMA wordt hier veel gebruikt, de Nederlandse steden Utrecht, Eindhoven en Amsterdam lopen voorop vergeleken met andere Europese steden. Nederland als land staat op nummer 1 wat betreft gebruik van ecstasy. We kunnen er dus wel vanuit gaan dat ook in Nederland er allerlei soorten drugs in de lucht hangen.

Vervuiling door drugs

Hoewel geestverruimende middelen leuke en soms ook nuttige effecten kunnen hebben (denk aan behandeling van mentale aandoeningen, zoals PTSS of depressie), kunnen het gebruik en de productie van drugs de omgeving wel vervuilen. Dus sporen hiervan zijn niet alleen in het rioolwater en de lucht terug te vinden, maar ook in het milieu.

Het gebruik van cocaïne heeft in Italië zijn sporen nagelaten. Uit onderzoek van het Mario Negri Institute for Pharmacological Research, blijkt dat in de Po rivier in Noord-Italië sporen van benzoylecgonine te vinden waren. Niet alleen komt deze stof dus in rivierwater terecht. Ze konden uit deze gegevens zelfs herleiden dat er in de regio gemiddeld 4 kilo cocaïne per dag gebruikt wordt.

Gebruik jij zelf geen drugs en denk je dat je er ook niet mee in aanraking komt? Helaas, dat zou zomaar eens niet waar kunnen zijn. In 2009 werd er onderzoek uitgevoerd aan de Universiteit van Massachusetts Dartmouth. In Amerika blijkt dat er op 85 tot 90% van het geld kleine hoeveelheden cocaïne aanwezig zijn. De biljetten kunnen ermee besmet raken tijdens drugsdeals, maar ook wanneer mensen ze gebruiken om drugs mee op te snuiven. Dat is natuurlijk niet zo’n fijn idee, maar ook hier gaat het maar om minuscule sporen en zul je er zelf niet door beïnvloed worden. Misschien nog een goede reden dat er niet zoveel papiergeld meer gebruikt wordt.

Schadelijke gevolgen van sporen van drugs in lucht en water

Of je nu zelf drugs gebruikt of niet, en of je er voorstander van bent of niet, de kans is groot dat je er ongemerkt mee in aanraking komt. Voor het merendeel zul je hier zelf gelukkig geen last van hebben. Maar het is wel belangrijk dat we ons er bewust van zijn hoeveel resten van drugs (en medicijnen) er eigenlijk in de omgeving terecht komen. Want al deze sporen van drugs in lucht en water kunnen wel degelijk voor overlast gaan zorgen als we niet voorzichtig zijn. Laten we hopen dat de resultaten van bovengenoemde onderzoeken ertoe kunnen leiden dat er meer zicht komt op de schade die sporen van drug kunnen opleveren, zowel voor mens als het milieu.