NEDERLAND DRUGSLAND? ZO GEK ZIJN WIJ OP TRIPPEN EN SLIKKEN

Vraag je toeristen naar de iconen van Nederland, dan noemt men tulpen, kaas en molens. Boomers zullen misschien over de dijken en deltawerken beginnen. De jongere generaties weten Nederland echter ook te vinden als drugsland. Cannabis, paddo’s, truffels en het hardere werk zoals XTC en ketamine; wij hebben het allemaal. Drugstoerisme is in Amsterdam ondertussen een hoofdpijndossier aan het worden. Engelsen en andere toeristen komen naar onze hoofdstad puur en alleen om een paar dagen héél stoned of high te zijn. En combineren daarbij drank en drugs alsof het niets is.

Door de eeuwen heen is Nederland eigenlijk altijd al een drugsland geweest, op verschillende manieren. Netjes aangestuurd vanuit de Nederlandse overheid hebben we al sinds 1600 een drugsbeleid. Lees er hier alles over!

Nederlandse drugsbeleid te tolerant?

We nemen het misschien te veel voor lief, maar we mogen onszelf in onze handjes knijpen wat het liberale drugsbeleid van Nederland betreft. Drugs wordt hier getolereerd en zelfs geproduceerd. Tegenwoordig is dat wiet, maar vroeger stond er een heuse cocaïnefabriek in de havens van Amsterdam. En lijkt het er nu op dat de Nederlandse overheid een nog liberaler drugsbeleid wil voeren? Wij nemen je even mee terug in de tijd én blikken vooruit. Is Nederland echt hét drugsland?

De Gouden Eeuw: opium als medicijn

Het zal je verbazen hoeveel middelen die nu hartstikke illegaal zijn vroeger als medicijn werden beschouwd. Opium, waar heroïne van wordt gemaakt, is een van de eerste drugssoorten waar Nederland in handelde. Ook dát was de VOC-mentaliteit: het distribueren en verhandelen van opium vanuit India en Perzië, het vroegere Iran. Honderden jaren lang (!). Dit begon in de Gouden Eeuw, toen grote handelsschepen de oceanen bevoeren en onder andere specerijen verhandelden. Opium was op sommige momenten zelfs verantwoordelijk voor de helft van de winst die de Nederlandsche Handel-Maatschappij maakte. Eind 19e eeuw bleef het niet bij handel, maar besloot Nederland zelf deze drug te gaan produceren. En staatsopium was een feit.

Nederlandsche Cocaïne Fabriek: trots van drugsland Nederland

Vond je het al een wild idee dat Nederland zelf opium maakte? Het kan gekker. In Amsterdam was namelijk een tijd lang de NCF gevestigd: de Nederlandsche Cocaïne Fabriek. Hier produceerde ons land helemaal legaal coke, morfine en heroïne. In de 19e eeuw verhandelde Nederland enkel nog cocabladeren, maar al snel werden er plantages opgericht in Indonesië, dat indertijd nog ‘van ons’ was. De cocaïne werd sinds 1900 geproduceerd op eigen bodem. Wat moest men dan met die coke? Nou, het werd in die tijd gezien als een medicijn tegen van alles en nog wat. Vooral longpatiënten zouden er bij gebaat zijn. Van verkoudheid tot longzweren en astma: met coca-pillen voelde je je als herboren.

Interessant detail: tijdens de Eerste Wereldoorlog gold voor geneesmiddelen een exportverbod, maar níet voor de Nederlandsche Cocaïne Fabriek. Want coke was natuurlijk best onmisbaar wanneer je een onvermoeibaar leger nodig hebt.

Nog een leuk weetje: coke zat vroeger ‘gewoon’ in Coca-Cola, samen met de oppeppende colanoot.

1919: Opiumwet maakte drugsbeleid Nederland strenger

Tijden veranderen. Zo ook het standpunt van de Nederlandse overheid wat betreft middelengebruik en daaruit voortvloeien haar drugsbeleid. In 1919 werd de Opiumwet ingevoerd, die het gebruik en de handel in opium, cocaïne en andere verdovende middelen reguleerde. Het doel was om het gebruik van drugs te beperken en de volksgezondheid te beschermen. En natuurlijk de positie van Nederland als drugsproducent versterken. Want die produceerde gewoon door. In 1928 werd cocaïnegebruik alleen nog legaal wanneer dit medische doeleinden had. De Nederlandsche Cocaïne Fabriek heeft nog tot de jaren 60 synthetische coke geproduceerd.

1968: Eerste coffeeshop

De cokefabriek blies in 1963 haar laatste adem uit, maar enkele jaren later diende zich alweer een nieuwe drug aan, gesteund door de overheid. In 1968 werd namelijk de eerste Hollandse coffeeshop geopend in Utrecht. Hoewel anderen beweren dat het de Amsterdamse shop Mellow Yellow was die de eerste was in 1972. Hoe dan ook, sinds de 70’s is softdrugs een ding in ons land. We zijn nog steeds een van de weinige landen waar cannabis legaal is.

In dezelfde jaren wordt de Opiumwet wederom aangepast. Hogere straffen voor handel in harddrugs, maar gedoogbeleid wat betreft kleine hoeveelheden. En zo is Nederland drugsland pas echt een feit.

Nederland drugsland onder vuur

Nederland drugsland is niet altijd een blije fantasiewereld. Want drugs betekent ook handel en verslaving. In de jaren 80 en 90 werd Nederland geconfronteerd met een groeiende problematiek rondom harddrugs, met name heroïne. Er werden programma's gelanceerd gericht op het verminderen van drugs-ellende en hulp aan verslaafden. Het lijkt dweilen met de kraan open, met alle drugstrends zoals meth en designerdrugs.

Is die problematiek de keerzijde van een liberaal drugsbeleid, of was het anders erger geweest? Het drugsbeleid in Nederland blijft echter onderwerp van discussie. Sommige mensen vinden dat het liberale beleid heeft geleid tot een normalisatie van drugsgebruik en dat er meer aandacht moet worden besteed aan preventie en voorlichting. Anderen vinden dat het beleid moet worden versoepeld en dat drugs volledig gelegaliseerd moeten worden. Of het Nederlandse gedoogbeleid de toekomst heeft, kan alleen de toekomst zélf uitwijzen.